Op elk product zijn ze te vinden: keurmerken! CE, UL, CSA en ga zo maar door. Waarvoor dient een keurmerk en waar krijg je mee te maken als je een product zelf ontwerpt en op de markt wilt brengen? In dit artikel behandelen we 5 misverstanden over een keurmerk.
Eigenlijk gaat een keurmerk maar over één ding: veiligheid. De wereld moet, vanzelfsprekend, beschermd worden tegen ondeugdelijke en onveilige producten. Van een elektrisch apparaat wil je geen schok krijgen, een kind mag zich niet verslikken in een losgeraakt oog van een knuffel en je broodrooster mag geen brand veroorzaken. Logisch dat de wetgever hier regels voor oplegt en duidelijkheid schept over verantwoordelijkheden. Dit wordt geborgd via de regels rond een keurmerk.
De Europese commissie heeft vastgesteld dat lidstaten er zorg voor moeten dragen dat alleen producten met een CE keurmerk op de markt worden gebracht. Het is dus verplicht! Er zijn enkele uitzonderingen maar ook dan zijn er nog wel regels. Het levert echter ook wat op: het op de markt brengen van producten met een CE keurmerk mag niet geweigerd worden. Ook Nederland heeft de plicht controle uit te oefenen en waar nodig sancties op te leggen om te voorkomen dat onveilige producten op de markt komen. Buiten de Europese unie gelden er andere keurmerken en ook deze zijn vaak verplicht. In dit artikel richten we ons echter nu op het CE keurmerk.
De Europese commissie heeft richtlijnen opgesteld voor een aantal soorten apparatuur. Een paar voorbeelden zijn: speelgoed, laagspanning, liften en medische apparatuur. Een volledige lijst is te bekijken op deze site . Deze richtlijnen zijn gratis te downloaden. Let wel: Het op de markt te brengen apparaat kan binnen een aantal categorieën vallen, bijvoorbeeld laagspanning én medisch.
De eerste stap in het proces naar een CE keurmerk is te bekijken binnen welke richtlijnen het apparaat valt. Vervolgens heeft iedere richtlijn zijn eigen essentiële eisen. Om te voldoen aan die essentiële eisen is het zeer aanbevelenswaardig gebruik te maken van de binnen de lidstaten afgestemde normen (deze staan achter elke richtlijn op de genoemde site, voor speelgoed zijn dit bijvoorbeeld deze geharmoniseerde normen ). Het aantonen dat je product voldoet wordt daardoor een stuk eenvoudiger.
De essentiële eisen spelen altijd een doorslaggevende rol, niet de normen maar deze zijn wel heel erg handig om aan te kunnen tonen dat je voldoet!
Dit is per definitie onjuist. De fabrikant van het component weet niets van de uiteindelijke toepassing en het CE keurmerk op het component zal dus hoogst waarschijnlijk niet getoetst zijn tegen de juiste essentiële eisen.
Een computer met een CE keurmerk zal o.a. getest zijn op de laagspanningsrichtlijn. Als dezelfde computer wordt ingebouwd in een medisch apparaat wordt een andere richtlijn actief en ook andere essentiële eisen waaraan moet worden voldaan.
Kortom: CE + CE ≠ CE !
De producent is verantwoordelijk en de producent is gedefinieerd als: degene die verantwoordelijk is voor het ontwerp en de productie van een product met het doel deze zelf op de (Europese) markt te brengen. Het gaat bij het keurmerk dus vooral om de verantwoordelijkheid voor het ‘op de markt brengen’.
Verder zegt de richtlijn dat de producent een gereed product en/of componenten mag gebruiken en tevens ontwerp- of productietaken mag uitbesteden, het gaat dus bij ‘producent’ meer over het op de markt brengen dan over het daadwerkelijk produceren.
De producent is dus eindverantwoordelijk voor het product en dient ervoor te zorgen dat het product CE conform is. Delegeren van de verantwoordelijkheid is er dus niet bij! Als je dit toch wilt zal degene die dan producent wordt eigenaar moeten worden van het product. Als jij het puur wilt verkopen moet je in een contract met hem afspreken dat je de (enige) distributeur bent. Op het product en/of verpakking staat dan echter altijd ook de naam van de werkelijke producent.
Dit is onjuist. Je verklaart zelf dat je product CE conform is. Voor producten binnen bepaalde richtlijnen is het nodig dat een externe partij (in CE termen, notified body, genoemd) hier controles op uitvoert, voor een groot deel mag je dit echter zelf doen. Je bent immers ook verantwoordelijk!
Het verkrijgen van een CE waardig apparaat begint bij een veilig ontwerp en dit moet vervolgens ook goed worden gereproduceerd. Om te controleren of een product veilig is moet er daarom gekeken worden naar het ontwerpproces en het productieproces. Om aan te tonen dat het ontwerp voldoet zul je vaak keuringen moeten laten uitvoeren die je niet zelf kunt doen (niet de juiste apparatuur en/of kennis). Voor deze keuringen is het dan weer handig, externe partijen te betrekken.
Voor het aantonen dat je de producten conform het eerste goedgekeurde ontwerp blijft produceren is het aanbevelenswaardig een kwaliteitssysteem te hebben. Ook dit is echter niet verplicht.
Tenslotte nog belangrijke tip: Laat het CE keurmerk je niet afschrikken en begin er vroeg mee, door vroegtijdig aandacht te geven aan het keurmerk en in het ontwerp de juiste keuzes te maken voorkom je veel onnodige kosten en vertraging.
